Bir cümlenin ögelerini bulmak için öncelikle o cümlenin nasıl oluştuğunu anlamakta fayda olduğunu düşünüyorum. İlk önce harfler birleşerek sözcükleri, sözcükler birleşerek cümleleri meydana getirmektedir. Cümlenin en temel yapı taşı olan sözcüklerin görevleri cümle içinde değişmektedir. Ben cümlenin öğelerini öğrencilerime anlatırken birçok somutlaştırma yapmaktayım. Sizinle de bu anlatış şeklimi paylaşmak isterim.
Öncelikle sınıfa ilk girdiğimde dört öğrenci seçer ve arkamdan birisinin kazağımı tutmasını ve diğerlerinin de birbirlerinin okul formalarını tutmasını isterim. Bunu yaptıktan sonra bir tren gibi sınıf içinde ilerlerken, bir yandan da sınıf içindeki gülüşmeleri söndürmeye çalışırım. En son istasyon olan akıllı tahtanın önünde treni durdurur ve bu treni kimin çektiğini sorarım.
İlk gelen cevap genellikle öğretmenim siz çekiyorsunuz olur. Yani, cümleyi çeken ve o olmayınca bir iş, hareket ve oluşun olmayacağını öğrenciler tarafından kavranır. Yüklemi iyi bir şekilde öğretmek en önemli aşamadır. Özne, nesne, dolaylı tümleç ve zarf tümleci de sırasıyla lokomotife sorulan sorular ile bulanabileceğini kavratırım. Bu soruları nesne için ayrı, dolaylı tümleç için ayrı ve zarf tümleçi için ayrı şekillendiğini anlamalarını sağlarım.
En son olarak cümlenin ögeleri ile ilgili sitemden bir test açar ve öğrenmelerini pekiştiririm. Cümlenin ögeleri testini anlayarak çözün ve hatalarınıza eğilin.